Mjere koje je preduzela EU u zaštiti oprašivača, pčela i leptira, i sprečavanju njihovog pomora širom unije su se pokazale kao neučinkovite, saopštio je Evropski revizorski sud (ECA).

Sud je proučio učinkovitost mjera Evropske komisije (EK), objedinjenih u Inicijativi Evropske unije za oprašivače u cilju zaštitite pčela, osa, leptira i drugih insekata, i zaključio da mjere nisu pomigle u zaštiti oprašivača.

Evropska komisija preporučila je u aprilu 2018. zabranu tri aktivne supstance pesticida nakon što je Evropska agencija za sigurnost hrane (EFSA) zaključila da tri najčešća neonikotinoida (klotianidin, imidakloprid i tiametoksam) štete centralnom nervnom sistemu insekata, uključujući pčele.

Njihova vanjska upotreba je tada zabranjena, ali je više država članica zatražilo hitno izuzeće u pogledu upotrebe tih pesticida na svojoj teritoriji. Spomenuti se pesticidi i dalje koriste u plastenicima i staklenicima.

Pčelari u zapadnoj Evropi upozorili su na stalni pad broj pčela i kolonija unazad 15 godina.

Poslanici u Evropskom parlamentu (EP) ističu da se time ugrožava čak 76 posto proizvodnje hrane u Europi koja zavisi o oprašivanju odnosno oprašivačima, jednom od najugroženijih učesnika u ekosistemima širom Evrope.

Revizori su zaključili da ne samo da EU nije uspjela da zaustavi pomor pčela i ostalih insekata, već da su evropska pravila o pesticidima jedan od glavnih uzroka drastičnog pada oprašivača u prirodi.

Zakoni koji su trenutno na snazi, obrazlaže ECA, “uključuju procjene rizika na temelju smjernice koja je zastarjela i nije u skladu s pravnim zahtjevima i najnovijim naučnim saznanjima".

Sud ističe da zemlje članice i dalje, potpuno legalno, koriste pesticide za koje se vjeruje da su odgovorni za pomor pčela i košnica.

Smanjenje upotrebe pesticida i vještačkog gnojiva

EP je u decembru 2019. usvojio rezoluciju u kojoj se ističe da se Inicijativom EU za oprašivače trenutno ne mogu zaštititi pčele i ostali oprašivači od brojnih uzroka njihovog uništavanja, uključujući intenzivnu obradu zemljišta, pesticide, klimatske promjene, prenamjenu zemljišta, gubitak staništa i invazivne vrste, te su poslanici zatražili od Komisije da predstavi sveobuhvatan akcijski program s dostatnim sredstvima.

"Kako bi se doprinijelo smanjenju ostataka pesticida u staništima pčela, manja upotreba pesticida mora postati glavni cilj buduće Zajedničke poljoprivredne politike”, poručili su poslanici u rezoluciji.

U Evropskoj uniji, oko 84 % vrsta usjeva i 78 % vrsta divljeg cvijeća zavisi, barem djelimično, o oprašivanju putem životinja. Skoro 15 milijardi evra godišnje poljoprivredne proizvodnje Evropske unije direktno se pripisuje oprašivačima iz životinjskog svijeta.