Skoro pola milijarde KM dočekalo je kraj prošle godine na računima institucija Bosne i Hercegovine. Radi se o novcu koji je planiran u budžetu za kapitalna ulaganja koja nisu realizovana. Umjesto tri godine, prosječna dužina realizacije projekata traje sedam godina, a neke institucije rok za implementaciju projekata probiju i za deset godina. 

Izvještaj Kancelarije za reviziju institucija BiH o višegodišnjim kapitalnim ulaganjima pokazao je da Uprava za indirektno oporezivanje ima najduži spisak nerealizovanih projekata vrijednih više od 218 miliona KM.

Među 17 različitih projekata najteži je “nabavka i opremanje glavnog i regionalnog ureda u Banjaluci”, za koji su na kraju prošle godine na raspolaganju imali 69,4 miliona KM. U međuvremenu taj iznos je ove godine povećan na oko 100 miliona KM.

Nakon toga, po vrijednosti najveći projekti su granični prelazi Bijača i Svilaj, za koje je namijenjeno skoro 50 miliona KM, po 25 miliona za svaki.

Za nabavku helikoptera obezbijeđeno 65 miliona

Nakon iznosa obezbijeđenog za zgradu UIO BiH, najveća nerealizovana stavka je nabavka helikoptera za Oružane snage i Ministarstvo odbrane BiH, ukupno 65 miliona KM. Inače Ministarstvo odbrane, na kraju 2023. godine imalo je za kapitalne projekte, prema izvještaju revizije više od 96 miliona KM, između ostalog za remont helikoptera, zbrinjavanje radnika, osiguranje i obezbjeđivanje operativnosti motornih vozila.

I Služba za zajedničke poslove ima obezbijeđena sredstva za kupovinu objekta, preko 22 miliona KM.

Ministarstvo sigurnosti ima samo jednu nerealizovanu stavku, a odnosi se na izgradnju azilantskog centra za šta je obezbijeđeno pet miliona KM.

- Posljedice prezentovanog stanja se ogledaju u tome da se projekti vrijednosti preko 480 miliona KM na kraju 2023. godine i koji su od izuzetne važnosti za modernizaciju, digitalizaciju, sigurnost, napredak i ugled zemlje kasno realizuju ili njihova realizacija nije ni počela. Samim tim nisu ostvareni planirani ciljevi, osigurana sredstva nisu efikasno korištena i stvoreni su dodatni troškovi, koji su značajne vrijednosti ako se uzme u obzir koliko se izdvaja samo za zakup objekata unutar i izvan zemlje - navodi se u izvještaju Kancelarije za reviziju institucija BiH.

Institucije kao razlog za kašnjenje navode slabosti u planiranju, neusvajanje budžeta, privremeno finansiranje, probleme u realizaciji javnih nabavki i drugo. Pored navedenih razloga revizija je utvrdila i značajne slabosti u upravljanju projektima.

Prosječna dužina realizacije projekata sedam godina

Analiza je pokazala da se u periodu 2018 – 2022. godina prosječno godišnje prenosilo oko 135 miliona KM nerealizovanih sredstava.

- Iako je očekivano vrijeme realizacije projekta bilo nešto malo duže od tri godine, prosječna dužina realizacije projekata je sedam godina, a rokovi za njihovu realizaciju su produžavani skoro za svaki drugi projekat. Analiza je pokazala da se u pojedinim slučajevima sa realizacijom kasnilo deset godina u odnosu na planirani završetak - navodi se u ovom dokumentu.

Na spisku nerealizovanih projekata nalazi se i popis stanovništva za koji je obezbijeđeno 25,4 miliona KM. Kada bi se taj novac mogao utrošiti posve je neizvjesno, jer tema popisa odavno nije na dnevnom redu.

Među manjim projektima je sanacija krova zgrade Parlamenta BiH u vrijednosti od 1.203.622.

Ministarstvo spoljnih poslova krajem prošle godine imao je sedam nerealizovanih projekata manje vrijednosti koji se uglavnom odnose na sanaciju postojećih ambasada i konzulata, te za kupovinu objekta ambasade u Podgorici.

Podsjećamo, ranije istraživanje CAPITAL–a pokazalo je da institucije BiH godišnje za zakup 78.000 kvadratnih metara poslovnih prostorija, garaža, parkinga i skladišta plaćaju skoro osam miliona maraka.

capital.ba